Acute torticollis
Scheefhals / draaihals

Acute torticollis (scheefhals) komt vooral voor bij kinderen en jong volwassenen. Het is een vrij veel voorkomende aandoening die gekenmerkt wordt door een pijnlijke, stijve nek en een scheefstand van het hoofd.

De scheefhals of draaihals wordt gewoonlijk gezien bij kinderen tussen de vijf en veertien jaar oud. In sommige gevallen is de patiënt wat ouder (tot 26 jaar). Bij de wat oudere patiënten tot 45 jaar zien we een dergelijke bewegingsbeperking naar één zijde toe in een minder hevige vorm bij het 'lokaal cervicaal syndroom'.

Beschrijving van de aandoening

Er treedt een weefselzwelling op aan de buitenzijde van een tussenwervelschijf in de nek. Een peesachtige band, het ligamentum longitudinale posterius, wordt hierbij zodanig geïrriteerd dat de nek pijnlijk wordt. Om de pijn te verminderen spannen nekspieren samen zodat het hoofd opzij en in gedraaide positie wordt gehouden. Deze zogenoemde 'antalgische houding' is de houding waarin de pijn het minst gevoeld wordt.

Oorzaak en ontstaanswijze

Vermoedelijk wordt de weefselzwelling veroorzaakt door een inklemming van gevasculariseerd (doorbloed) weefsel ter hoogte van het uncovertebrale gewricht. Dit kan het gevolg zijn van een (verkeerde) hoofdbeweging, een ongeluk of val op de nek, of door het langdurig in een verkeerde houding liggen (met gekromde nek). Dit laatste voorbeeld verklaard waarom men vaak wakker wordt met deze klachten.

Soms voelt de patiënt een pijnlijke 'knak' bij het maken van een hoofdbeweging waarna de klachten ontstaan.

Klachten en verschijnselen: symptomen

• Pijn in de nek (meestal aan één zijde).
  
• Het hoofd staat opzij gebogen en geroteerd (naar de niet-pijnlijke zijde)*.
  
• De nek voelt stijf aan.
  
• Er is en verhoogde spierspanning.
  
• Het lukt meestal niet de nek in de neutrale stand te krijgen.
  
• Normaal gesproken zijn er geen neurologische klachten.
  

* voorbeeld: als de pijn rechts wordt aangegeven, dan staat het hoofd juist naar links gekanteld.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de klachten die de patiënt ervaart, de ontstaanswijze en het lichamelijk onderzoek. Het is belangrijk dat bij twijfel ernstiger letsel wordt uitgesloten.

Behandeling en herstel

Over het algemeen verdwijnen de klachten binnen twee tot drie weken vanzelf. In sommige gevallen kan men besluiten een halskraag te dragen of te behandelen met cervicale tractie (behandelvorm waarbij er voorzichtig aan de nek getrokken wordt). Andere behandelvormen zijn gericht op het verminderen van de spierspanning en de pijn.

Advies

U kunt uw klachten controleren met de gratis online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2012). Onderzoek en behandeling van de nek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Verhaar, J.A.N. & Linden, A.J. van der (2005). Orthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Winkel, D. & Aufemkampe, G. (1994). Orthopedische geneeskunde en manuele therapie. Deel 2. Wervelkolom. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.
Wolf, A.N. & Mens, J.M.A. (2001). Onderzoek van het bewegingsapparaat. Fysische diagnostiek in de algemene praktijk. 3e, geheel herziende druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Deel dit artikel: