Scaphoïd fractuur
Naviculare fractuur / breuk van het scheepsbotje

De scaphoid fractuur is de meest voorkomende breuk van het polsgewricht. Het betreft een breuk (fractuur) van het handwortelbeentje dat zich aan de duimzijde van de pols bevindt. Het scaphoid wordt ook wel het 'scheepsbotje' genoemd.

Het scaphoid wordt ook wel het 'scheepsbotje' genoemd.

Beschrijving van de aandoening

De onderarm is door middel van een aantal handwortelbeentjes met de hand verbonden. Een belangrijk handwortelbeentje dat zich aan de duimzijde bevindt is het scaphoid (ook wel os scaphoïdeum of os naviculare genoemd).

Het scaphoïd is redelijk gemakkelijk te lokaliseren in de eigen hand. Wanneer de duim gestrekt naar buiten toe bewogen wordt, ontstaat er een kuiltje ter hoogte van de pols tussen twee pezen van de duim. Dit is de 'anatomische snuifdoos'. Direct hieronder ligt het scaphoïd. Wanneer de pols of hand gezwollen is kan de anatomische snuifdoos hierdoor minder duidelijk zichtbaar zijn.

Bij een scaphoïd fractuur is het botje gebroken. Genezing van de breuk verloopt meestal traag en kan nare gevolgen hebben. Zo is er een verhoogt risico op artrose van de polsgewrichten of avasculaire botnecrose. Hierbij sterft het botje af als gevolg van een doorbloedingsstoornis.

Oorzaak en ontstaanswijze

De breuk ontstaat meestal bij een val op de uitgestrekte hand met een overstrekte pols. Het wordt veel gezien bij mensen die skaten, skeeleren, skateboarden, snowboarden of een contactsport beoefenen.

Klachten en verschijnselen: symptomen

Klachten die horen bij een scaphoïd fractuur zijn:

• Pijn in de anatomische snuifdoos aan de duimzijde van de hand/pols.

  
• Lokale welling.

  
• Bewegingen van de duim zijn pijnlijk.
  
• Druk vanuit de duim richting de pols kan de klachten provoceren (asdrukpijn).

  
• De bewegingen van de pols zijn beperkt.

Diagnose

De breuk is niet altijd duidelijk te zien op röntgenfoto's. Hierdoor wordt de breuk regelmatig over het hoofd gezien. Het is echter wel belangrijk dat de breuk snel herkend wordt om bijkomend letsel op de lange termijn te voorkomen. Als de klachten sterk lijken op een scaphoïd fractuur, maar dit niet op de röntgenfoto zichtbaar is, dan wordt het onderzoek 10 dagen later nog eens herhaald.

Behandeling en herstel

Bij een (sterke verdenking van een) scaphoïd fractuur, wordt er gekozen voor onderarmgips. Soms kan een operatieve ingreep nodig zijn om het gebroken botje vast te zetten of te repositioneren.

Advies

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2006). Onderzoek en behandeling van de hand - het pols gewricht. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Parmelee-Peters, K., Eathorne, S.W. (2005). The wrist: common injuries and management. Prim Care. 2005 Mar;32(1):35-70.

Deel dit artikel: