Intern impingement
Inklemming in de schouder, internal impingement, posterior impingement

Bij een intern impingement is sprake van inklemming van weefsel tussen de schouderkop en schouderkom. De klachten worden voornamelijk gevoeld bij bovenhandse sportactiviteiten, zoals het bovenhands werpen. Het is daarom ook één van de meest voorkomende schouderklachten bij bovenhandse sporters.

Naar deze aandoening wordt ook wel verwezen met de namen internal impingement en posterior impingement.

Beschrijving van de aandoening intern impingement

Het schoudergewricht bestaat uit een schouderkop en schouderkom. De schouderkop is het uiteinde van de bovenarm, de schouderkom is een holvormige uitsparing van het schouderblad. Boven deze uitsparing zit het schouderdak (acromion).

De schouderspieren (rotator cuff spieren) zorgen ervoor dat de schouderkop in de schouderkom kan bewegen. Deze spieren zorgen er ook voor dat de schouderkop in de kom blijft zitten.

Bij een intern impingement raken de schouderpezen of de kraakbeenrand van de schouderkom (labrum) aan de achterzijde van de schouder ingeklemd tussen de schouderkop en schouderkom. Voornamelijk in de bovenhandse werp- of slagpositie.

Oorzaak en ontstaanswijze intern impingement

Intern impingement komt voornamelijk voor bij bovenhandse sporters. De werpbeweging speelt hierbij een belangrijke rol. Tijdens het werpen - of andere bovenhandse sportactiviteiten - wordt een enorme beweeglijkheid en stabiliteit van het schoudergewricht gevraagd. De schouder raakt hierdoor overbelast.

De oorzaak van intern impingement is multifactorieel, wat wil zeggen dat meerdere factoren een rol spelen bij het ontstaan. Denk hierbij aan:

• Instabiliteit aan de voorzijde van de schouder.
  
• Verhoogde spanning aan de achterzijde van de schouder.
  
• Verminderde controle van het schouderblad.
  
• Verkeerde werp- of slagtechniek.
  
• Overbelasting door veelvuldig gebruik.
  

Door instabiliteit aan de voorzijde ontstaat er meer speling aan de voorzijde van het schouderkapsel. Tijdens het werpen beweegt de schouderkop naar voren in de kom. Als de schouderkop te ver naar voren beweegt, ontstaat aan de achterzijde extra ruimte waar structuren ingeklemd kunnen raken.

Daarnaast is de achterzijde van het schouderkapsel vaak strak gespannen. Door deze spanning wordt de schouderkop naar voren geduwd. Deze verschuiving kan weer instabiliteit aan de voorzijde veroorzaken.

Klachten en verschijnselen: symptomen intern impingement

De meest genoemde klachten zijn, stijfheid bij het werpen en pijn aan de achterzijde van de schouder. Vaak is er verlies van snelheid, kracht of coördinatie. De klachten worden opgewekt door de sportactiviteit. Meestal zijn de klachten niet aanwezig in het dagelijks leven.


Intern impingement is op te delen in drie stadia:

Stadium 1
Een gevoel van stijfheid in de schouder. Er is een langere warming-up nodig om warm te worden. Hierbij zijn geen pijnklachten aanwezig.

Stadium 2
Klachten als in stadium 1, waarbij nu pijn aanwezig is tijdens bovenhandse sportactiviteiten. Hierbij is er geen pijn tijdens dagelijks functioneren.

Stadium 3
Pijnklachten en stijfheid zijn aanwezig bij sport en dagelijkse activiteiten, ook na een periode van rust.

Diagnose intern impingement

De diagnose wordt gesteld aan de hand van een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek. Tijdens lichamelijk onderzoek is er een toegenomen beweeglijkheid van het naar buiten draaien van de arm (exorotatie) en een verminderde beweeglijkheid van het naar binnen draaien van de arm (endorotatie).

Bij verdenking van letsel aan het labrum is aanvullend onderzoek aan te bevelen. Om dit uit te sluiten wordt een MRI-scan gebruikt.

Behandeling en herstel intern impingement

De behandeling van intern impingement is in de meeste gevallen niet-operatief (conservatief). Voor een juiste behandeling is het stadium van intern impingement van belang. Daarnaast zal gekeken moeten worden naar de oorzaak.

De behandeling in stadium 1 volstaat meestal met rust en eventueel ontstekingsremmers. In stadium 2 moet minimaal zes weken (relatieve) rust worden gehouden en speelt fysiotherapie een belangrijke rol in de behandeling. De behandeling in stadium 3 is hetzelfde als in 2, maar dan met een langere periode van (relatieve) rust.

Tijdens de behandeling richt de fysiotherapeut zich op de verbetering van de beweeglijkheid en stabiliteit van het gehele schoudercomplex. Tot het schoudercomplex behoren: het schoudergewricht, het schouderblad, het sleutelbeen en het bovenste gedeelte van de wervelkolom.

Daarnaast zal, in samenwerking met de trainer/coach, naar de techniek gekeken worden.

Injecties in het schoudergewricht hebben geen meerwaarde bij de behandeling van intern impingement. Een operatieve behandeling bij intern impingement is alleen noodzakelijk wanneer een andere schouderaandoening de oorzaak is. Bijvoorbeeld een SLAP laesie.

Advies

Oefeningen intern impingement

Volg hier het oefenprogramma met oefeningen voor het intern impingement van de schouder.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Corpus, K.T., Camp, C.L. Dines, D.M., Altchek, D.W. & Dines, J.S. (2016). Evaluation and treatment of internal impingement of the shoulder in overhead athletes. World J Orthop 2016 dec:18; 7(12): 776-784.
Jansen, M.J., Brooijmans, F., Geraets, J.J.X.R., Lenssen, A.F., Ottenheijm, R.P.G., Penning, L.I.F. & Bie, R.A. de (2011). KNGF Evidence Statement. Subacromiale klachten. Jaargang 121. Nummer 1. 2011.
Manske, R. & Ellenbecker, T. (2013). Current concepts in shoulder examination of the overhead athlete. Int J Sports Phys Ther. 2013 Oct;8(5):554-78.
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2007). Onderzoek en behandeling van de schouder. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Wilk, K.E., Reinold, M.M. & Andrews, J.R. (2009). The atlete's shoulder. Philadelphia: Churchill livingstone. Elsevier.

Deel dit artikel: