Ziekte van Bechterew
Ankyloserende spondylitis, Spondylitis ankylopoetica

De ziekte van Bechterew is een aandoening waarbij de gewrichten van het bekken en de wervelkolom ontsteken. Hierdoor ontstaat pijn en stijfheid in de rug en andere gewrichten.

De ziekte van Bechterew dankt zijn naam aan een Russische arts die de aandoening als eerste heeft beschreven. Andere namen die vaak gebruikt worden, zijn ankyloserende spondylitis en spondylitis ankylopoetica.

Beschrijving van de aandoening

Bij rugklachten wordt er een onderscheid gemaakt tussen twee groepen rugklachten: aspecifieke rugklachten en specifieke rugklachten.

Bij aspecifieke rugklachten worden geen duidelijke beschadigingen gevonden én is geen ziekte verantwoordelijk voor het ontstaan ervan. In het geval van specifieke rugklachten is er wél een duidelijke diagnose bekend. De ziekte van Bechterew valt binnen deze laatste groep.

De aandoening kenmerkt zich door ontstekingen van met name de bekken- en wervelkolomgewrichten. Ontstekingen beginnen meestal laag in de rug bij de SI-gewrichten en breiden zich daarna uit naar de gewrichten van de wervelkolom.

Door deze ontstekingen beschadigt het kraakbeen en het bot. Uiteindelijk wordt het kraakbeen omgezet in bot. Er vindt verbening plaats. Gevolg hiervan is pijn en toenemende stijfheid van de rug.

Oorzaak en ontstaanswijze

Het is nog niet helemaal duidelijk waardoor de ziekte van Bechterew ontstaat. Het komt vaak voor dat meerdere leden van een familie deze aandoening hebben. Erfelijkheid lijkt dus een rol te spelen. Van alle mensen met de ziekte van Bechterew, is 90% drager van het zogenaamde HLA-B27 gen.

Een mogelijk andere oorzaak ligt in eerder doorgemaakte infecties. Wanneer het immuunsysteem in actie komt om infecties te bestrijden, kan het hierna verstoord raken en zich richten tegen het gezonde weefsel. Dat kan leiden tot de ziekte van Bechterew.

De ziekte komt zowel bij mannen als vrouwen even vaak voor. De aandoening openbaart zich op relatief jonge leeftijd, zo tussen het 15e en 35e levensjaar. De ziekte van Bechterew treft ongeveer 1 op de 500 mensen.

Klachten en verschijnselen: symptomen

Hoewel de ziekte van Bechterew bij iedereen een verschillend verloop heeft, is er altijd sprake van pijn en stijfheid van de rug. De eerste symptomen beginnen meestal laag in de rug of in de billen en breiden zich verder naar boven toe uit.

De klachten verergeren na een periode van inactiviteit, dus 's ochtends of na lang stilzitten. Wanneer de klachten ook de borstkas bereiken, kan dit een normale ademhaling moeilijker maken.

Kenmerkende klachten die samengaan met de ziekte van Bechterew zijn:


• Pijn en stijfheid van de heupen, bil en (lage) rug.
  
• Vermindering van klachten door beweging.
  
• Klachten van andere gewrichten.
  
• Ontstekingen van pezen, darmen, huid of ogen.
  
• Vermoeidheid.
  
• Vergroeiing van de wervelkolom waardoor deze vervormt.
  
• Moeite met de ademhaling.

Diagnose

In het begin lijken de klachten sterk op rugklachten zoals zoveel mensen wel eens hebben. Hierdoor worden de eerste signalen vaak niet herkend en kan het een tijd duren voordat de juiste diagnose gesteld wordt.

Om een diagnose te stellen, zal de arts afgaan op het verhaal van de patiënt en het daaropvolgende lichamelijk onderzoek. Er wordt gevraagd naar de aard en intensiteit van de klachten en bijkomende beperkingen.

Het lichamelijk onderzoek richt zich op de beweeglijkheid van de heup, het bekken en de wervelkolom. Daarnaast wordt gekeken naar andere aanwijzingen die voorkomen bij de ziekte van Bechterew, zoals ontstekingen van pezen, ogen en huidafwijkingen.

Bij verdenking van Bechterew, zal een verwijzing naar een reumatoloog volgen. Deze stelt uiteindelijk de definitieve diagnose.

Wanneer de klachten verergeren en steeds meer lijken op de symptomen van de ziekte van Bechterew, wordt vaak eerst bloedonderzoek gedaan. Hierbij wordt gezocht naar actieve ontstekingen en of het HLA-B27 gen aanwezig is. Dit geeft echter geen 100% zekerheid maar kan het vermoeden versterken.

In een (ver)gevorderd stadium, kunnen er op een röntgenfoto duidelijke afwijkingen van de wervelkolom zichtbaar zijn. Denk hierbij aan vergroeiingen van de gewrichten en een typische kromming van de wervelkolom. Een MRI kan afwijkingen van de gewrichten sneller opsporen en is dus erg waardevol bij het vroegtijdig ontdekken van de ziekte.

Behandeling en herstel

Helaas is er nog geen middel gevonden om de ziekte van Bechterew te genezen. Pijn en stijfheid kunnen met behulp van pijnstilling en ontstekingsremmende medicijnen wel verminderd worden.

Om het ziekteproces zoveel mogelijk af te remmen, is het erg belangrijk om te blijven bewegen en regelmatig oefeningen te doen. Dit kan, al dan niet onder begeleiding van een fysiotherapeut, individueel en/of in groepsverband. De oefentherapie zal gericht zijn op behoud of vergroten van beweeglijkheid en verbeteren van houding en kwaliteit van leven. Dit moet een leven lang volgehouden worden. Naast bewegen is het nemen van voldoende rust belangrijk.

Omdat Bechterew tegenwoordig vaak eerder wordt ontdekt en betere medicijnen beschikbaar zijn, komt het nog maar zelden voor dat de wervelkolom totaal verstijft. Wel zal de ziekte een wisselend verloop kennen. Periodes met relatief weinig klachten wisselen zich af met periodes met meer klachten. Hierdoor verloopt de ziekte bij iedereen anders.

De één zal meer last hebben van pijn en stijfheid en zal sneller achteruitgaan dan de ander. Om problemen zoveel mogelijk binnen de perken te houden, is het zaak om de ziekte zo snel mogelijk te onderkennen en de juiste behandeling te starten.

Advies

Oefeningen

De oefeningen zijn afhankelijk van de fase waarin de ziekte zich bevindt. Voor iedere fase is een oefenprogramma met oefeningen voor de ziekte van Bechterew samengesteld.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Cleland, J. (2007). Orthopaedic clinical examination. An evidence-based approach for physical therapists. Philadelphia: Saunders. Elsevier.
El, A. van der (2007). Manuele diagnostiek. Wervelkolom. Rotterdam: Uitgeverij Manthel.
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2013). Onderzoek en behandeling van de thorax. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Verhaar, J.A.N. & Linden, A.J. van der (2005). Orthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Deel dit artikel: