Epifysiolysis capitis femoris Afgegleden heupkop / epifysiolyse

Epifysiolysis capitis femoris is een heupprobleem dat ontstaat als de heupkop van het dijbeen afglijdt. De aandoening komt het vaakst voor bij kinderen van 10 tot 15 jaar oud. Het kan ontstaan in één been, maar ook in beide benen voorkomen. De aandoening is zeldzaam en wordt daardoor vaak gemist.

De afwijking wordt vaker gezien bij kinderen met een fors overgewicht. Maar ook zeer lange, magere kinderen behoren tot de risicogroep. Deze aandoening komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

Epifysiolysis capitis femoris treedt meestal op in een periode van snelle groei, kort na het begin van de puberteit. Om onduidelijke redenen treedt er een verzwakking op van de groeischijf die zich onder de heupkop bevindt. Hierdoor verschuift het dijbeen naar boven en naar voren ten opzichte van de heupkop. Dit kan acuut of geleidelijk gebeuren. Wanneer een kind is uitgegroeid is de groeischijf verbeend en is afglijden van de heupkop dus niet meer mogelijk.

De acute vorm ontstaat meestal als gevolg van een ongeluk of val en is zeer pijnlijk. Bij de chronische variant zijn de klachten wat milder en ontwikkelen de klachten zich geleidelijk. Hierdoor worden de klachten regelmatig ten onrechte gezien als het gevolg van een overbelastingsblessure.

De diagnose wordt gesteld aan de hand van het verhaal dat de patiënt vertelt en het lichamelijk onderzoek waarbij de beweeglijkheid van de heup verminderd en pijnlijk is. Om meer zekerheid te krijgen over de diagnose worden röntgenfoto’s genomen waarop bij een aanwezige epifysiolysis capitis femoris de afgegleden heupkop te zien is.

Wanneer de heupkop ernstig is afgegleden kan dit leiden tot vervroegde slijtage (artrose) van het gewricht door de veranderde stand en belasting van de heup. Een operatie is dus onvermijdelijk. Hierbij wordt de heupkop operatief aan het dijbeen vastgezet met schroeven, om verder afglijden van de heupkop te voorkomen tot de groeischijf volledig vastgegroeid en verbeend is. Over het algemeen heeft dit geen gevolgen voor de functie van de heup op de lange termijn.

Peck, D. (2010) Slipped capital femoral epiphysis: diagnosis and management Am Fam Physician. 2010 Aug 1;82(3):258-62.
Verhaar, J.A.N. & Linden, A.J. van der (2005) Orthopedie Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2007) Onderzoek en behandeling van de heup Houten: Bohn Stafleu van Loghum.