Verzwikte enkel
Enkelverzwikking / inversietrauma

Een verzwikte enkel, of ook wel ‘het door de enkel gaan’, is een acute enkelblessure. Hierbij zijn meestal de banden aan de buitenzijde van de enkel beschadigd. In medische termen wordt een verzwikte enkel ook wel een 'inversietrauma' genoemd.

Sluit een enkelbreuk uit

Als zich een verzwikking voordoet op het sportveld moet eerst beoordeeld worden of er sprake is van een botbreuk. De ’Ottawa ankle rules’ zijn een verzameling tests om dit te beoordelen. Als je niet meer dan 4 stappen kan lopen, of pijn op bepaalde botpunten dan bestaat de kans op een breuk. Bij verdenking van een breuk moet je direct naar de eerste hulp in het ziekenhuis voor verder onderzoek.

Verloop na een verzwikte enkel

Als er niets is gebroken, dan doorloopt het normale herstel na een verzwikte enkel verschillende fases. De eerste dagen na het ontstaan is het belangrijk om de enkel rust te geven. Hierdoor neemt de pijn en zwelling af. Als de pijn het toelaat, mag de enkel gedeeltelijk belast worden. Dit betekent dat je met krukken moet lopen. Tapen wordt in de eerste dagen na het ontstaan meestal niet geadviseerd omdat de enkel in deze periode nog te dik is.

Wat kun je zelf doen na een enkelverzwikking?
In de eerste drie dagen na het ontstaan zijn er verschillenden dingen die je zelf kan doen:

• Rust, door niet te veel te lopen en het been hoog te leggen.
• Eventueel koelen van de enkel (15-20 min, één tot drie keer per dag).
• Lopen met krukken, waarbij de enkel gedeeltelijk belast wordt (niet het volledige gewicht op de enkel zetten).
• Bewegen van de enkel binnen de pijngrens (buig en strek de enkel zonder pijn).

Het is aan te bevelen om tussen dag drie en vijf de enkel te laten onderzoeken door een fysiotherapeut of sportfysiotherapeut. Deze kan beoordelen hoeveel schade er is en hij/zij is tevens in staat om op dat moment een prognose (inschatting) te maken van het herstel. De fysiotherapeut geeft voorlichting en advies over hoe de behandeling er verder uit gaat zien. Eventueel kan de enkel ingetaped worden ter bescherming van gescheurde buitenste enkelbanden. Het wordt aangeraden de tape na één week te laten vervangen.

Herstel na een verzwikte enkel

Lopen is meestal na één of twee weken al mogelijk. Het ‘normale’ herstel leidt binnen zes tot acht weken tot genezing zonder restklachten. Na deze periode zijn normale activiteiten volledig pijnvrij mogelijk. Binnen 12 weken is het mogelijk om weer volledig te sporten. Met een normaal herstelproces wordt bedoeld dat er geen andere klachten of aandoeningen van de enkel zijn die het herstel vertragen. Denk hierbij aan artrose, ontsteking of pijn die niet onder controle te krijgen is.

Behandeling bij een verzwikte enkel

De fysiotherapeut maakt aan de hand van de zogenoemde functiescore een behandelplan. Bij licht letsel is het vaak al mogelijk de dagelijkse activiteiten binnen twee weken weer volledig pijnvrij uit te voeren. Er is dan ook geen extra behandeling nodig. Het advies is altijd bij aanhoudende (pijn)klachten weer contact met de fysiotherapeut op te nemen.

Bij ernstiger letsel is het verstandig de fysiotherapeut het proces te laten begeleiden. Na vijf dagen mag de enkel meer belast worden. De belasting wordt door middel van oefeningen en training gedurende de daaropvolgende twaalf weken opgevoerd.

Tot ongeveer drie weken kan een blauwkleuring als gevolg van een bloeduitstorting aanwezig zijn in de voet- en enkelregio. Is de blauwkleuring na deze periode nog aanwezig dan kan dit duiden op een vertraagd herstel.

Na zes weken kan in de meeste gevallen gestart worden met sportspecifieke training. Deze training is afhankelijk van het sportniveau. Na een enkelverzwikking is het aan te raden voortaan met een enkelbrace te sporten. Onderzoek heeft aangetoond dat dit de beste manier is om te voorkomen dat de enkel steeds vaker gaat verzwikken. Bovendien is ook gebleken dat sporten met een enkelbrace je enkel niet "lui" maakt. Het is dus prima om een enkelbrace langdurig of altijd te dragen tijdens sportieve activiteiten nadat je de enkel verzwikt hebt.

Risico’s enkelverzwikking

Het grootste risico na een verzwikte enkel is onvoldoende herstel. Een enkel die niet goed herstelt, kan overgaan chronische enkelinstabiliteit. Wat wil zeggen dat de enkel een ‘zwakke enkel’ blijft en veelvuldig verzwikt. Het veelvuldig verzwikken kan weer leiden tot vervroegde slijtage van de enkel. Bij elke verzwikking krijgt het kraakbeen een enorme klap te verwerken wat kan leiden tot beschadigingen.

Daarnaast vormt het over het hoofd zien van andere enkelaandoeningen een groot risico. De aanwezigheid van andere enkelaandoeningen kan de behandeling en revalidatietijd veranderen. Bij een niet adequate behandeling kan dit klachten blijven geven en eventueel de terugkeer naar het sportveld onmogelijk maken.

Zelfcheck voor verzwikte enkels

Doe de online zelfcheck en krijg een eerste indicatie van je enkelklachten. Met de zelfcheck worden je enkelklachten vergeleken met de meestvoorkomende aandoeningen van de enkel.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Klachten

• Astma
• Botbreuken
• Bronchitis
• COPD
• Coronavirus
• Discopathie
• Fracturen
• Gescheurde enkelband
• Hernia
• Heupdysplasie
• Hielspoor
• Hoge bloeddruk
• Holvoeten
• Hypermobiliteit
• Impingement syndroom
• Incontinentie
• Ischias
• Kippenborst
• Krakende gewrichten
• Lage rugpijn
• Liespijn
• Longemfyseem
• Longontsteking
• Nekhernia
• Obesitas
• Overbelasting
• Peesontsteking
• Platvoeten
• Rugpijn
• Sarcopenie
• Scapula alata
• Slijmbeursontsteking
• Soorten botbreuken
• Spiercontusie
• Spierkramp
• Spierpijn
• Spierreuma
• Spierverrekking
• Spit
• Spondylose
• Tendinopathie
• Tractus iliotibialis frictie syndroom
• Trechterborst
• Tremor
• Versleten heup
• Versleten knie
• Vocht in de enkel
• Vocht in de knie
• Zwevende rib syndroom

Bekijk hier alle onderwerpen.