Gebroken ruggenwervel
Wervelfractuur

Bij een gebroken ruggenwervel of wervelfractuur is er sprake van een breuk in het wervellichaam. Wervelfracturen zijn onder te verdelen in twee groepen, stabiele en instabiele breuken. Bij een stabiele breuk is er alleen een breuk in het wervellichaam en komt het ruggenmerg niet in gevaar. Dit is anders bij een instabiele breuk. Doordat er verschillende botstukken niet stevig op hun plaats blijven, is er een kans dat het ruggenmerg beschadigd raakt.

De wervelkolom is van boven naar beneden opgebouwd uit zeven nekwervels, twaalf borstwervels en vijf onderrugwervels, gevolgd door het staartbeen. De bouw van de wervels verschilt per regio van de wervelkolom. Maar ze beschikken wel allemaal over een wervellichaam, een wervelboog en een doornuitsteeksel. Een uitzondering hierop zijn de eerste twee nekwervels en het staartbeen, deze hebben een compleet andere vorm.

De wervelbogen vormen een opening waar het ruggenmerg doorheen loopt. Het ruggenmerg zorgt voor een verbinding tussen de hersenen en uitlopende zenuwen. Deze zenuwen reiken tot in de vingers en tenen en lopen via zogenoemde foramina, openingen tussen de wervellichamen, buiten de wervelkolom.

Hoe ontstaat een gebroken rugwervel?

Bij een gebroken rugwervel zijn twee verschillende oorzaken te onderscheiden: traumatisch en niet-traumatisch. Traumatisch is een breuk door een ongeluk zoals een auto-ongeval, val van hoogte of een klap op de wervelkolom. Bij een non-traumatische breuk is er geen duidelijk moment aan te wijzen waarop de breuk is ontstaan. Er wordt dan ook wel gesproken over een pathologische fractuur. Bij een pathologische fractuur zorgt een onderliggende ziekte zoals botontkalking (osteoporose) of botkanker ervoor dat de botkwaliteit verslechtert en een rugwervel makkelijker breekt.

Kenmerken van een gebroken rugwervel

Een stabiele wervelfractuur, dus zonder verschuiving van botstukken, gaat niet altijd gepaard met ernstige klachten. Wel is het maken van bewegingen met de wervelkolom vaak beperkt en kan gepaard gaan met een doffe pijn.

Bij een instabiele wervelfractuur zijn er ernstiger klachten. Als het ruggenmerg beschadigt, kunnen er klachten zoals verlamming en gevoelsstoornissen optreden. In meer ernstige gevallen, afhankelijk van de plaats van de breuk en de mate van ruggenmergletsel, kan er een dwarslaesie ontstaan. Hierbij zijn de zenuwbanen in het ruggenmerg ter hoogte van de breuk onherstelbaar beschadigd.

Hoe wordt een gebroken rugwervel vastgesteld (diagnose)?

Het verhaal van de patiënt, in combinatie met een lichamelijk onderzoek, kan de huisarts of fysiotherapeut er op wijzen dat het waarschijnlijk om een wervelfractuur gaat. De breuk zal altijd bevestigd moeten worden via onderzoek in het ziekenhuis. Tijdens dit onderzoek kan er via een röntgenfoto of CT-scan bepaald worden of de breuk stabiel is. Dit is van belang voor het kiezen van de juiste behandeling. Met een MRI-scan kan de schade aan het ruggenmerg en de zenuwen tot in detail zichtbaar worden gemaakt.

Behandeling van een gebroken rugwervel

De behandeling van een wervelfractuur is voor het grootste deel afhankelijk van de soort breuk en mogelijke schade aan het ruggenmerg en de zenuwen. Een stabiele breuk wordt vaak met bedrust behandeld. Mogelijk in combinatie met het dragen van een ondersteunend korset tijdens zitten, staan en lopen.

Bij een instabiele breuk wordt meestal besloten om de breuk met een operatie te herstellen. Deze keuze wordt gemaakt om beschadiging van het ruggenmerg en zenuwen direct te verminderen of te voorkomen. Vervolgens volgt een periode van verplichte bedrust. De wervelkolom mag pas weer worden bewogen als de breuk voldoende hersteld is.

Tijdens de periode van rust kan de fysiotherapeut al van waarde zijn door het geven van tips en adviezen. Denk hierbij aan het aanleren van een juiste lig- of zithouding binnen de pijngrens. Maar ook bepaalde leefregels om zo zelfstandig mogelijk te kunnen bewegen en leven in deze eerste weken.

Na deze periode van rust moet de rug weer sterker en beweeglijker gemaakt worden. Ook hierbij is begeleiding door een fysiotherapeut absoluut aan te raden. Vind een fysiotherapeut bij jou in de buurt die je hierin begleidt.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Botbreuken

• Gebroken been
• Gebroken duim
• Gebroken elleboog
• Gebroken enkel
• Gebroken hand
• Gebroken heup
• Gebroken hielbeen
• Gebroken knieschijf
• Gebroken kuitbeen
• Gebroken middenvoetsbeentje
• Gebroken nek
• Gebroken neus
• Gebroken pols
• Gebroken rib
• Gebroken scheenbeen
• Gebroken schouder
• Gebroken schouderblad
• Gebroken stuitje
• Gebroken teen
• Gebroken vinger

Bekijk hier alle onderwerpen.