Gebroken stuitje
Gebroken staartbeen, coccyx fractuur

Het stuitje of staartbeen, in het Latijn coccyx, is het uiteinde van de wervelkolom. Het is onbekend wat de precieze functie van dit botstuk nog is. Volgens verschillende wetenschappers is het een overblijfsel van de staart die onze verre voorouders miljoenen jaren geleden hadden.

Hoe ontstaat een gebroken stuitje?

In de meeste gevallen is er een duidelijk moment waarop het stuitje breekt. Een val plat op de billen op een harde ondergrond, zoals uitglijden tijdens schaatsen, van de trap of op straat. Ook een harde botsing of schop, direct op het staartbeen, kan tot een breuk van het staartbeen leiden.

Een andere mogelijke oorzaak van een gebroken stuitje vindt plaats tijdens de bevalling bij vrouwen. Door de druk van het persen en het bevallen kan het stuitje verbuigen en in sommige gevallen breken. Ook bij mensen met osteoporose (botontkalking) kan het stuitje breken omdat het bot brozer (zwakker) is. In dit geval kan zelfs een zachte klap of val al voldoende zijn voor een breuk.

Kenmerken van een gebroken stuitje

De klachten bij een gebroken stuitje verschillen per patiënt. De pijn kan als licht-zeurend worden ervaren, maar er kunnen ook hevige pijnscheuten optreden. Deze pijn kan zelfs uitstralen richting de billen, lies en naar de benen. Afhankelijk van de pijn kan de een niet eens op de billen zitten terwijl de ander kan blijven paardrijden of fietsen.

Bij meer ernstige breuken kunnen er ook complicaties optreden. Met complicaties wordt bedoeld dat de breuk ook andere (ernstige) klachten veroorzaakt. Voorbeelden hiervan zijn problemen tijdens het plassen of poepen of een beknelling van de zenuwen die daar vlak langs lopen. Deze zenuwen zorgen bij beknelling voor verlamming en gevoelsstoornissen in een been. Dit zijn redenen om direct medische hulp te zoeken.

Hoe wordt een gebroken stuitje vastgesteld (diagnose)?

Het verhaal van de patiënt is heel belangrijk om de precieze blessure te achterhalen. Zelfs een harde val of botsing in het verleden is hierbij belangrijke informatie. Het is mogelijk dat het stuitje toen gebroken of gekneusd was en nu opnieuw voor klachten zorgt. Om de mogelijke breuk verder te onderzoeken, zal er een röntgenfoto gemaakt worden, twee om precies te zijn. Een vanaf de voorkant en een vanaf de zijkant.

Bij twijfel zal er ook nog een CT-scan gemaakt worden. Na deze onderzoeken kan bijna met zekerheid bepaald worden of er sprake is van een gebroken staartbeen. Ook een MRI-scan behoort tot de mogelijkheden. Deze geeft nog meer informatie over de banden, spieren en zenuwen in de buurt van het stuitje.

Behandeling van een gebroken stuitje

Als het gebroken staartbeen daadwerkelijk gebroken is, is het voor de behandelmogelijkheden vooral van belang of er complicaties zijn opgetreden. Als dit niet het geval is, wordt er meestal besloten om de breuk met bedrust te laten herstellen. De breuk geneest dan meestal vanzelf.

Als de breuk niet of onvoldoende geneest, of in het geval van complicaties, kan er worden overwogen om een operatie uit te voeren. Een van de behandelmogelijkheden is dan het verwijderen van het staartbeen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de resultaten van deze operatie. Tot nu toe zijn de uitkomsten heel wisselend.

Ook zonder operatie zijn er mogelijkheden om de klachten te verminderen. Wat het beste werkt, wisselt per persoon. Het is in ieder geval aan te raden om bij klachten rondom het stuitje bij een bekkenfysiotherapeut in behandeling te gaan. In sommige gevallen geeft een speciaal kussen met een gat erin (donut-kussen of zitring) verlichting van de pijnklachten.

Een tekort aan magnesium vergroot het risico op botbreuken. In sommige gevallen lijken voedingssupplementen zoals calcium en magnesium dan ook een positief effect te hebben op het herstel. Zorg er altijd voor dat de behandelend arts op de hoogte is van het gebruik van supplementen.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Botbreuken

• Gebroken been
• Gebroken duim
• Gebroken elleboog
• Gebroken enkel
• Gebroken hand
• Gebroken heup
• Gebroken hielbeen
• Gebroken knieschijf
• Gebroken kuitbeen
• Gebroken middenvoetsbeentje
• Gebroken nek
• Gebroken neus
• Gebroken pols
• Gebroken rib
• Gebroken ruggenwervel
• Gebroken scheenbeen
• Gebroken schouder
• Gebroken schouderblad
• Gebroken teen
• Gebroken vinger

Bekijk hier alle onderwerpen.