Acute spier- en peesblessures
Voetbal

Bij voetbal kun je verschillende blessures oplopen. Weefsels zoals spier- en peesweefsel kunnen hierbij beschadigd raken. Een blessure kan plotseling (acuut) of over langere tijd ontstaan. In dit artikel worden alleen de acute blessures besproken.

Acute spier- en peesblessures kunnen ontstaan door factoren van buitenaf zoals een klap, stoot of botsing met een andere speler. De oorzaak kan ook in het lichaam zelf liggen zoals bij een spierverrekking of peesscheuring.

Verschillende acute spier- en peesblessures

Acute blessures die in spier- of peesweefsel kunnen ontstaan zijn:

• Spierverrekking.
• Spierkneuzing.
• Spierkramp.
• Peesscheuring (gedeeltelijk of volledig).
• Acuut compartimentsyndroom.

Hieronder lichten we elk van deze acute spier- en peesblessures toe. Vervolgens bespreken we hoe elke blessure behandeld wordt en wat de risicofactoren zijn voor acute spier- en peesblessures.

Spierverrekking
De meest voorkomende acute spierblessure is een verrekking of scheur. Spierverrekking of spierscheuring wordt nog al eens door elkaar heen gebruikt, terwijl hetzelfde wordt bedoeld.
Een spierverrekking heeft namelijk verschillende gradaties, waarbij de hoogste gradatie een spierscheuring is. Bij elke spierverrekking zijn spiervezels gescheurd, de hoeveelheid en grootte hiervan bepalen de gradatie.

De spieren die tijdens voetballen het meest gevoelig zijn voor een verrekking, zijn: de quadriceps, de hamstrings en de kuitspieren. Meestal ontstaat een acute spierblessure tijdens het aanzetten of afremmen van een beweging. Die snelle verandering van beweging geeft op dat moment een te grote belasting. De spier kan niet snel genoeg aanpassen en loopt een verrekking op. Dit wordt direct gevoeld als een heftige pijnscheut op die locatie.

Spierkneuzing
Een spierkneuzing ontstaat door een klap of stoot tegen het lichaam. Deze klap veroorzaakt lokaal spierletsel met een bloeding. De meest bekende spierkneuzing bij voetballers is het zogenoemde ijsbeentje. Dit is een spierkneuzing van de quadriceps spier.

Spierkramp
Bij spierkramp vinden er plotseling pijnlijke onwillekeurige spieraanspanningen plaats. Spierkramp komt het meeste voor in de kuit.
De echte oorzaak van kramp is nog niet geheel duidelijk. Vermoedelijk betreft het overmatige spieraanspanningen. Dit verklaart ook waarom voetballers vaak niet in de reguliere speeltijd kramp krijgen, maar wel in de verlenging.

Daarnaast speelt de doorbloeding een rol in het ontstaan van kramp. Doorbloeding zorgt voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen en voor de afvoer van afvalstoffen. (Voedingsstoffen, voornamelijk zouten, zijn belangrijk om een spier goed te laten functioneren).

Peesscheuring
Een pees kan gedeeltelijk of geheel scheuren. De meest voorkomende peesscheuring bij voetballers is de achillespeesruptuur, een scheur in de pees van de kuitspier. Daarnaast kunnen ook de pezen van de quadriceps of hamstrings scheuren. Een gescheurde schouderpees komt zelden voor. Keepers hebben wel wat meer risico op een peesscheuring in de schouder.

Een peesscheuring treedt zonder waarschuwing op. De scheur zit meestal in het gedeelte van de pees waar de doorbloeding het minst is. Oudere voetballers zijn over het algemeen gevoeliger voor peesscheuringen. Dit omdat, naarmate men ouder, wordt de doorbloeding vermindert.

Acuut compartimentsyndroom
Een compartiment is een groep van één of meerdere spieren die bij elkaar worden gehouden door een bindweefselvlies. Bij een compartimentsyndroom ontstaat een verhoogde druk binnen een compartiment.
Een compartimentsyndroom ontstaat meestal over een langere periode, maar kan ook acuut ontstaan door een trauma. Door een harde stoot, klap of grote blessure zoals een breuk kan, door de hoeveelheid vocht die hierbij ontstaat, de druk te hoog worden.

Een compartimentsyndroom kan ernstige gevolgen hebben voor de bloedtoevoer. De bloedvaten in het compartiment kunnen hierdoor worden afgekneld.

Het kan voorkomen dat na een spierkneuzing een acuut compartimentsyndroom ontstaat. Bij voetballers kan dit gebeuren in het bovenbeen of in het onderbeen. Gelukkig is dit bij voetballers zeer zeldzaam.

Behandeling van acute spier- en peesblessures

Spierverrekking
Bij een acute spierverrekking is de beste behandeling direct koelen en druk (compressie). Hierna een korte periode van rust (immobilisatie). Wat inhoudt dat de spier niet belast mag worden. De duur van deze periode is afhankelijk van de ernst van de verrekking.

Spierkneuzing
Na een spierkneuzing is het belangrijkste om de bloeding en zwelling te beperken. Dit kan door middel van ijs en compressie. Hierna volgen rekoefeningen en spierversterkende oefeningen. Een spierkneuzing moet niet behandeld worden met warmte of massage. Dit kan het risico op myositis ossificans vergroten.

Spierkramp
Rekken, rekken, rekken. Door de spieren lang te maken, doorbreek je de onwillekeurige samentrekking van spiervezels en trek je de kramp eruit. Na het rekken is het drinken van water of sportdrank met de juiste zouten aan te bevelen. Wanneer iemand vaak last heeft van kramp, kan het drinken van water of het gebruik van de juiste zouten (waaronder magnesium), helpen ter voorkoming van kramp.

Peesscheuring
Na een acute peesscheuring is belasten niet toegestaan. Bij verdenking op een achillespeesruptuur of quadricepspeesruptuur moet de sporter direct vanaf het voetbalveld naar de eerste hulp. Snelle behandeling is bij een peesscheuring van belang. Een fysiotherapeut kan op het voetbalveld al onderzoeken of er sprake is van een peesscheuring of een verdenking hiervan.Een volledige peesscheuring wordt in de meestal gevallen geopereerd. Hierbij hechten ze de pees weer aan elkaar. Wanneer de pees gedeeltelijk gescheurd is, zal eerder gekozen worden om door middel van gips de pees rust te geven. Op deze manier kan de pees weer volledig aan elkaar groeien.

Acuut compartimentsyndroom
Bij een acuut compartimentsyndroom in het bovenbeen volstaat rust. Bij een acuut compartimentsyndroom in het onderbeen is een operatie de enige juiste behandeling.

Risicofactoren voor acute spier- en peesblessures

Risicofactoren voor het oplopen van een acute spier- of peesblessure zijn:

• Onvoldoende warming-up. Een goede doorbloeding is immers noodzakelijk om een spier goed te laten functioneren.
• Stijfheid van de gewrichten.
• Verhoogde spierspanning.
• Vermoeidheid.
• Ouderdom. Als we ouder worden vermindert de doorbloeding van weefsel, waardoor bijvoorbeeld een pees eerder scheurt.

Advies

Acute spier- en peesblessures kunnen bij iedere sporter verschillend zijn. Dit betekent dat het belangrijk is om een blessure goed te laten onderzoeken door een fysiotherapeut. Deze zal eerst kijken wat er aan de hand is en vertellen wat je het beste kunt doen om te voorkomen dat de klachten erger worden.

Deel dit artikel:

Gerelateerde onderwerpen

Voetbalblessures

• Blessures voorkomen
• Bovenbeenblessure
• Enkelblessure
• Hamstringblessure
• Heupblessure
• Knieblessure
• Liesblessure

Bekijk hier alle onderwerpen.