Buitenste knieband letsel
Lateraal knieband letsel / ligamentum collaterale laterale laesie

De buitenste knieband, ook wel de laterale knieband genoemd, bevindt zich aan de buitenzijde van de knie. Deze knieband verbindt de zijkant van het bovenbeen met het kuitbeen. Een blessure van de buitenste knieband ontstaat meestal door een grote kracht op de knie.

Kniebanden worden vaak verward met kruisbanden. Maar de kniebanden bevinden zich aan de binnen- en buitenkant van de knie terwijl de kruisbanden midden in de knie zitten.

Beschrijving van de aandoening

Het dijbeen (femur) wordt door middel van de buitenste knieband met het kuitbeen (fibula) verbonden. De belangrijkste functie van de buitenste knieband is stabiliteit geven aan zijwaartse bewegingen. Voornamelijk om varus-opening van de knie te voorkomen. Dit is de opening die ontstaat tussen het dijbeen en kuitbeen, ook wel O-stand van de knie genoemd. 
Als de knieband te ver op rek komt, kan deze geheel of gedeeltelijk scheuren.



Letsel aan de kniebanden wordt ingedeeld volgens de zogenoemde IKDC gradering. Dit is een meetinstrument / graderingsschaal om de ernst van bandletsel te scoren. Dit geldt voor zowel de kniebanden als de kruisbanden.

Oorzaak en ontstaanswijze

Letsel aan de buitenste knieband ontstaat als de varus-druk te groot wordt. Dit kan komen door een inwerkende kracht aan binnenkant van de knie, waardoor de knie in een O-stand wordt gedrukt. Als de buitenste knieband met veel kracht op rek gebracht wordt, kan deze (in)scheuren. De meest voorkomende oorzaak hiervan is een tackle tijdens het sporten.



Ook kan de knie in een O-stand gedrukt worden door een ongeluk of verdraaiing. De manier waarop iemand valt, bepaalt of de buitenste knieband wel of niet beschadigd kan zijn.



Een O-stand van de knie kan ook langzaam ontstaan. Dit door verandering van het kniegewricht, bijvoorbeeld door artrose. Vaak zit de artrose aan de binnenkant van de knie, waardoor die kant meer op elkaar komt te staan en de buitenzijde wat meer open gaat staan.



Ook een eerder acuut buitenste knieband letsel dat niet goed geneest, kan op den duur chronische (langdurige) klachten geven.

Klachten en verschijnselen: symptomen

De pijn is voelbaar aan de buitenkant van de knie ter hoogte van de buitenste knieband. Druk op de knieband is pijnlijk. Bij een acuut letsel is de ernst bepalend of de activiteit voortgezet kan worden. Bij een licht letsel is het vaak wel mogelijk de activiteit voort te zetten. Daarna is in rust stijfheid en pijn aanwezig. Bij een groot letsel lukt het niet om door te gaan met de activiteit.

Symptomen die aanwezig kunnen zijn bij een acute oorzaak:


• Pijn aan de buitenkant van de knie.

  
• Stijfheid.

  
• Bloeduitstorting met blauwkleuring.

  
• Zwelling.

  
• Tintelingen in het onderbeen.

  
• Instabiliteit.


  

Klachten die langzaam ontstaan, hebben niet de blauwkleuring of tintelingen. Vaak zijn dan alleen pijn aan de buitenkant van de knie en het gevoel van instabiliteit aanwezig.

Diagnose

De manier van ontstaan en de plaats van de klachten, geven een goede eerste indruk van het letsel. De arts of fysiotherapeut vraagt hiernaar. In een lichamelijk onderzoek wordt de band op rek gebracht om eventueel letsel te bevestigen. Bij deze rektest wordt pijn opgewekt en de mate van speling bepaald.



De mate van speling tijdens de rektest wordt uitgedrukt in de IKDC gradering:

• Graad A: 0-2 mm speling.

  
• Graad B: 3-5 mm speling.

  
• Graad C: 6-10 mm speling.

  
• Graad D: meer dan 10 mm speling.


  

Bij een volledige scheuring van de buitenband is zelden de buitenband de enige structuur die beschadigd is. In de meeste gevallen is sprake van een combinatie met kruisband- en/of meniscusletsel.  


De rektest is een betrouwbare test om direct na een acuut letsel een diagnose te stellen. Doordat andere structuren ook beschadigd kunnen zijn, wordt een MRI-scan vaak aanbevolen.



Een snelle diagnose is van groot belang voor herstel van de buitenste knieband. Het is daarom belangrijk om binnen een week na een acute knieblessure, de knie te laten onderzoeken door een (sport)fysiotherapeut of huisarts.

Behandeling en herstel

De buitenste knieband geneest over het algemeen minder goed dan de binnenste knieband.



De behandeling van buitenste knieband letsel is afhankelijk van de IKDC-gradatie.



Graad A

Graad A herstelt meestal uit zichzelf en heeft geen specifieke behandeling nodig. Lichte activiteiten, zoals lopen en fietsen, zijn toegestaan. Op geleide van klachten kunnen de activiteiten verder opgebouwd worden.



Graad B en C

Graad B en C kunnen het beste behandeld worden door drie weken een gipskoker om het been te dragen. Hierdoor kan de buitenste knieband weer herstellen. Deze gipskoker moet wel binnen twee weken na het ontstaan van de klachten aangebracht worden. Na deze periode is de kans dat de band herstelt fors verkleind. De revalidatie na het gebruik van een gipskoker kost meestal 6 tot 12 weken.



Graad D

Een operatie geeft het beste resultaat bij een graad D letsel. Hierbij wordt de buitenste knieband hersteld. Bij graad D zijn ook vaak andere structuren in de knie beschadigd. Het herstel van de buitenste knieband heeft hierbij prioriteit boven het andere letsel.



Chronisch buitenband letsel

De beste manier om chronisch buitenband letsel te behandelen is door training van de knie en het dragen van een brace. Als het letsel is ontstaan door een veranderde stand van de knie, heeft een brace minder effect. In deze situatie is een operatie mogelijk. Hierbij wordt eerst een standscorrectie uitgevoerd. De orthopedisch chirurg zet het been weer in een rechtere stand.



De standscorrectie is een zware operatie met een lang revalidatietraject. Vaak wordt daarom gekeken of het mogelijk is om belastende activiteiten te vermijden. Denk hierbij aan het beoefenen van een andere sport of andere werkzaamheden.

Advies

Oefeningen

Bekijk hier het oefenprogramma met oefeningen voor het buitenste knieband letsel.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Brooijmans, F., Huiberts, L., Hekking, J. & Lataster, A. (2011). Kan de fysiotherapeut acute knieletsels adequaat diagnosticeren. Physios: 2011-1-5.
Brooijmans, F.A.M., Lenssen, A.F.T., Melick, N. van, Knoop, J., Rondhuis, G. †, Neeleman-van der Steen, C.W.M., Tak, I.J.R., Hullegie, W., Hendriks, E. & Janssen, R.P.A. (2015). KNGF Evidence Statement. Acuut knieletsel. V-27/2015.
Verhaar, J.A.N. & Linden, A.J. van der (2005). Orthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Deel dit artikel: