Bestaan zware botten echt?
Woensdag 1 mei 2024 om 20:04
Mensen die wat kilo’s te zwaar zijn, zeggen wel eens grappend dat ze zware botten hebben. Dit zou betekenen dat sommige mensen van nature een zwaarder skelet hebben en daardoor moeilijker een gezond gewicht kunnen bereiken. Maar is dat echt zo?
Wat weegt een skelet?
Een vrouwenskelet weegt ongeveer tussen de 9 en 11 kg en een mannenskelet zo’n 12 tot 15 kg. Dit hangt natuurlijk vooral af van hoe lang je bent. Langere mensen hebben vanzelfsprekend een zwaarder skelet dan kleinere mensen. Maar het verschil in skeletgewicht tussen 2 willekeurige mensen is meestal niet meer dan 2 kg.
Hoge botdichtheid = zwaardere botten?
Dan is er nog de kwaliteit van je botten. De botdichtheid is een maat voor hoe sterk en stevig je botten zijn. Hoe meer botweefsel je hebt, hoe hoger je botdichtheid en hoe minder kans je hebt op botbreuken. De botdichtheid is te meten met een DEXA-scan.
Tijdens de groei bouw je botmassa op, vooral als je gezond eet en je botten regelmatig belast door te sporten. Naarmate we ouder worden, vermindert de botkwaliteit juist. Bij vrouwen gaat dit door de overgang (menopauze) sneller. Deze afname kan leiden tot osteoporose (botontkalking), een aandoening waarbij botten brozer worden en gemakkelijker breken.
Maar let wel, het verschil in skeletgewicht tussen iemand met een hoge botmassa en iemand met osteoporose zal op de weegschaal nauwelijks merkbaar zijn.
Hebben zwaardere mensen dan een hogere botmassa?
Je zou kunnen denken dat mensen met overgewicht een hogere botdichtheid hebben. Zij belasten hun botten namelijk zwaarder waardoor ze meer botmassa aan zouden moeten maken. Dit klopt deels, want gewicht dragen is een vorm van lichaamsbeweging die de botten stimuleert om sterker te worden. Maar er zijn ook andere factoren die meespelen die juist niet goed zijn voor de botkwaliteit, waaronder:
- Chronische ontstekingen (bv. reuma).
- Verstoorde hormoonbalans (bv. bij overgewicht en door roken).
- Ongezonde voeding en medicijngebruik (bv. prednison).
- Te weinig lichaamsbeweging (bv. door gedwongen rust of ziekte).
Mensen met overgewicht hebben hierdoor vaak zelfs een slechtere botkwaliteit. Datzelfde geldt trouwens ook voor mensen met ondergewicht.
Hoe houd je sterke botten?
Om een zo hoog mogelijke botmassa te krijgen en de afname hiervan af te remmen, is gezonde voeding in combinatie met beweging gedurende je hele leven belangrijk.
- Eet gezond. Kies voor voedsel dat onder meer rijk is aan calcium en vitamine D, zoals zuivelproducten, groene bladgroenten, noten en zaden. Vermijd voedsel dat veel suiker en (trans)vet bevat, zoals frisdrank, snoep, koekjes en gefrituurd voedsel.
- Beweeg meer. Doe aan lichaamsbeweging die je botten belast, zoals wandelen, hardlopen, dansen of krachttraining. Probeer iedere dag minstens 30 minuten te bewegen.
- Stop met roken. Roken is slecht voor de algehele gezondheid en ook voor je botten. Het vermindert de bloedtoevoer naar je botten en verstoort de hormoonspiegels.
- Drink geen/weinig alcohol. Alcohol kan de calciumopname in je darmen verminderen en de calciumuitscheiding in je urine verhogen.
Conclusie
Het antwoord op de vraag in het begin is dus NEE. Zware botten spelen niet of nauwelijks een rol in het gewicht.
Het bereiken en behouden van een gezond gewicht gaat hand in hand met een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging en genoemde andere levensstijlfactoren.
Deel dit artikel:
Meer lezen?
