Etalagebenen
Arteriële claudicatio intermittens / perifeer arterieel vaatlijden / atheroslerose van de beenvaten

Etalagebenen is een aandoening van de bloedvaten. Het staat ook wel bekend als arteriële claudicatio intermittens. De patiënt klaagt over pijn in de benen die optreedt tijdens het lopen. Door even te stoppen met lopen verdwijnen de klachten weer. Maar zodra er weer verder gelopen wordt, dan keren de klachten weer snel terug.

Arteriële claudicatio intermittens komt vooral voor bij mensen boven de 60 jaar. Tussen de 25 en 44 jaar krijgt slechts 1 op de 2500 mensen met deze aandoening te maken. De naam 'etalagebenen' is ontstaan omdat mensen die met deze klachten in een winkelstraat lopen, steeds even stil lijken te gaan staan om een etalage te bekijken. In werkelijkheid doen ze dit om de pijn in de benen te laten zakken.

Beschrijving van de aandoening etalagebenen

Bij etalagebenen is er sprake van een vernauwing van de beenslagaders door atherosclerose. Een neerslag van kalk en vettige substanties blijft aan de binnenwand van de slagaders zitten. Dit heet plaquevorming. Hierdoor vermindert de doorbloeding in het been. De beenspieren krijgen vervolgens te weinig zuurstof tijdens het lopen waardoor de klachten ontstaan. Deze aandoening wordt vaak (ten onrechte) aderverkalking genoemd.

Oorzaak en ontstaanswijze etalagebenen

Plaquevorming treedt vaker op bij mensen die roken. Er zijn verschillende andere risicofactoren die bijdragen aan het ontwikkelen van etalagebenen. Denk aan suikerziekte, een hoge bloeddruk en een relatief hoge leeftijd. Daarnaast hebben mannen een verhoogde kans op arteriële claudicatio intermittens.

Klachten en verschijnselen: symptomen etalagebenen

Klachten die horen bij etalagebenen zijn:

• Pijn, kramp, of een moe gevoel in het been tijdens het lopen of fietsen.
  
• Stilstaan of uitrusten vermindert de klachten.
  
• De klachten treden op na een vaste loopafstand.
  
• De pijn bevindt zich meestal in de kuit.
  
• De klachten kunnen ook optreden in de bilregio, het bovenbeen, de voetzool en de tenen.
  
• De voet van het aangedane been kan kouder aanvoelen of bleek verkleuren.
  
• Bij het bergop lopen ontstaan de symptomen eerder.
  
• In ernstige gevallen zijn de klachten ook in rust aanwezig.

Diagnose etalagebenen

De arts of fysiotherapeut zal eerst willen weten wat de klachten zijn, hoe lang deze al aanwezig zijn en bij welke loopafstand deze optreden. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek waarbij gevoeld wordt naar de hartslag in de bloedvaten van het been en de enkel-arm index berekend wordt. Dit gaat op basis van de bloeddruk in het onderbeen en in de arm. Tijdens een looptest wordt gemeten wat de maximale loopafstand is voordat de klachten de patiënt dwingen om te stoppen.

Daarnaast kan met echografie de doorbloeding worden beoordeeld. Een röntgenfoto met contrastvloeistof laat zien waar eventuele vernauwingen of verwijdingen van bloedvaten zitten. Deze contrastvloeistof wordt voor het onderzoek in de bloedvaten gespoten.

Behandeling en herstel etalagebenen

Het is van belang te stoppen met roken. Ook een te hoge bloeddruk en suikerziekte moeten behandelt worden. De patiënt wordt geadviseerd veel aan lichaamsbeweging te doen en een gezond dieet te volgen. Kortom, een gezonde leefstijl aan te nemen.

De fysiotherapeutische behandeling bestaat uit looptraining voor minimaal drie maanden. Dit levert in bijna alle gevallen een toename van de pijnvrije loopafstand op. Er dient dagelijks drie keer per dag 15-30 minuten gewandeld te worden. Wanneer de pijn optreedt wordt er nog een paar meter extra doorgelopen voordat men stopt. Als de klachten gezakt zijn, wordt er weer verder gewandeld.

De vernauwing in een bloedvat kan door middel van een operatie tijdelijk verholpen worden. Dit heeft echter alleen maar zin als de patiënt zijn levensstijl aanpast.

Advies

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Jongert, M.W.A., Hendriks, H.J.M., Hoek, J. van, Klaasboer-Kogelman, K., Robeer, G.G., Simens, B., Voort, S. van der & Smit, B. (2003). KNGF-richtlijn claudicatio intermittens. Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie. Nummer 6, 2003.
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2008). Onderzoek en behandeling van spieraandoeningen en kuitpijn. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Deel dit artikel: