Trochanter major pijnsyndroom
Tendinose van de heupabductoren / bursitis trochanterica

Pijn aan de buitenkant van de heup die optreedt tijdens het lopen is typisch voor het trochanter major pijnsyndroom. De pijn wordt gevoeld rond de harde knobbel die zich aan de buitenzijde van de heup bevindt. Deze knobbel is de trochanter major. Het trochanter major pijnsyndroom is een verzamelnaam voor klachten rond de trochanter major.

Beschrijving van de aandoening

De tractus iliotibialis is een grote peesplaat die vanaf de bekkenkam over de buitenzijde van het bovenbeen naar de knie toe loopt. Onder deze peesplaat ligt de trochanter major. Dit is een knobbel van het dijbeen die wat naar buiten toe uitsteekt. Bij het trochanter major pijnsyndroom is er pijn rond de trochanter major. De pijn wordt veroorzaakt door beschadigde of geïrriteerde structuren die over of langs de trochanter major heen bewegen.



De spieren die aan de buitenkant van de heup liggen, noemen we de heupabductoren. Ze heffen het bovenbeen naar buiten toe en voorkomen dat we door de heup zakken tijdens het lopen. 

De aandoening wordt vooral gezien bij vrouwen van middelbare leeftijd en ouder. Ook mannen binnen andere leeftijdsgroepen kunnen er mee te maken krijgen.


Anatomie

Vanaf het bekken lopen twee spieren die met de tractus iliotibialis verbonden zijn. Dit zijn de gluteus maximus en de tensor fasciae latae. Onder deze spieren liggen nog twee andere spieren; de gluteus medius en de gluteus minimus. Zij lopen vanaf het bekken naar de trochanter major. Op het trochanter major hecht ook nog een andere spier aan die vanuit daar naar de knie toe loopt. Dit is de vastus lateralis.



Al deze structuren bewegen over elkaar heen. Om wrijving te voorkomen zitten er slijmbeurzen tussen. Dit zijn een soort van gladde stootkussentjes die voorkomen dat botten en pezen over elkaar heen schuren.



De pijn die optreedt bij het trochanter major pijnsyndroom is het gevolg van schade aan één of meerdere van de hierboven beschreven structuren.

Oorzaak en ontstaanswijze

De klachten kunnen geleidelijk of acuut ontstaan. Hier zijn verschillende oorzaken voor.

• Tendinose van de heupspieren (heupabductoren): de pezen gaan in kwaliteit achteruit.

  
• Partiële rupturen (scheurtjes) van de heupabductoren.
  
• Verkalking in de aanhechting van de pezen rond de trochanter major.

  
• Overmatige wrijving van de tractus iliotibialis over de trochanter major heen (snapping hip).

  
• Soms is de slijmbeurs ook ontstoken (dit staat beter bekend als bursitis trochanterica en is vrijwel nooit als enige probleem aanwezig).

Klachten en verschijnselen: symptomen

Er is pijn aan de buitenkant van de heup. De pijn wordt gevoeld tijdens het lopen en bij druk op de trochanter major. De patiënt kan hierdoor ook 's nachts last hebben wanneer hij op de aangedane zijde ligt. De pijn straalt dikwijls uit over de buitenkant van het bovenbeen richting de knie.



De heupabductoren kunnen verzwakt zijn waardoor de patiënt in een soort van waggelgang loopt. De romp helt hierbij steeds over de aangedane zijde (teken van Duchenne). Op het aangedane been staan kan de klachten uitlokken, soms pas na een halve minuut.

Diagnose

De arts of fysiotherapeut stelt de diagnose trochanter major pijnsyndroom op basis van de klachten en hoe deze zijn ontstaan. Daarnaast worden tijdens het lichamelijk onderzoek enkele tests gedaan. Aanvullend onderzoek is over het algemeen niet nodig.

Behandeling en herstel

Wanneer rust en het ontlasten van het aangedane been de klachten niet verhelpen, kan fysiotherapie uitkomst bieden. De behandeling bestaat uit spierversterking van de heupabductoren.



Andere behandelvormen zijn pijnmedicatie, zoolverhoging (wanneer er sprake is van een beenlengteverschil) en een corticosteroïdinjectie. Een corticosteroïdinjectie doet soms wonderen, maar kan op de lange termijn juist voor meer schade zorgen.

Advies

Oefeningen

Volg hier het speciaal samengestelde oefenprogramma met oefeningen voor het trochanter major pijnsyndroom.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Kingzett-Taylor, A., Tirman, P.F., Feller, J., McGann, W., Prieto, V., Wischer, T., Cameron, J.A., Cvitanic, O. & Genant, H.K. (1999). Tendinosis and tears of gluteus medius and minimus muscles as a cause of hip pain: MR imaging findings. AJR Am J Roentgenol. 1999 Oct;173(4):1123-6.
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2007). Onderzoek en behandeling van de heup. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Williams, B.S. & Cohen, S.P. (2009). Greater trochanteric pain syndrome: a review of anatomy, diagnosis and treatment. Anesth Analg. 2009;108:1662-70.

Deel dit artikel: