Wat is pijn?
Donderdag 19 september 2019 om 13:20
Pijn voelen we allemaal weleens. De een heeft er wat vaker last van dan de ander. Ook de hevigheid van pijn kan per keer en per persoon verschillen. Maar wat is pijn nu eigenlijk en hoe wordt het behandeld? We leggen het voor je uit.
Pijn is vaak een signaal dat het lichaam beschadigd is. Zo voel je een scherpe pijn in je vinger als je in je vinger snijdt en zal je enkel pijn doen als je je enkelbanden scheurt als gevolg van een verzwikking.
De hoeveelheid pijn die iemand voelt is deels afhankelijk van de ernst van de beschadiging. Echter wordt de intensiteit van de pijn ook beïnvloed door andere factoren. Zo voel je meer pijn als je moe bent, en minder als je fit bent. Ook kan de locatie van de beschadiging in het lichaam invloed hebben op de hoeveelheid pijn die je voelt.
Pijn zonder beschadiging van weefsel
Soms kan je ook pijn fysieke pijn voelen zonder dat het lichaam beschadigd is. Zo kunnen mensen die veel last van spanning en stress hebben echte fysieke pijn ervaren, terwijl het lichaam zelf helemaal in orde is.
Zenuwen en pijnsensoren
Het lichaam is van top tot teen doorweeft met zenuwen. Zenuwen zijn een soort van kabels die berichten over kunnen brengen. De berichten worden vanuit het hele lichaam via het zenuwstelsel naar het ruggenmerg en de hersenen gestuurd, en weer terug.
De uiteinden van de zenuwen bevatten pijnsensoren die beschadiging kunnen waarnemen. Een beschadiging zorgt pas voor pijn als het bericht in de hersenen aankomt. Daar vertalen de hersenen het bericht naar een daadwerkelijk pijngevoel. Dit pijngevoel is noodzakelijk om er voor te zorgen dat je weet dat er ergens iets mis is in het lichaam. Het zorgt er onder andere voor dat je het pijnlijke lichaamsdeel ontziet en in de gaten houdt.
Soorten pijn
Pijn is onder te verdelen in acute pijn en chronische pijn. Bij acute pijn is er een duidelijke beschadiging aanwezig. Acute pijn gaat over het algemeen relatief snel over.
Chronische pijn is pijn die langer dan 3 tot 6 maanden aanhoudt. Meestal is de daadwerkelijke schade in het lichaam dan al hersteld, maar blijft de patiënt toch pijn voelen. De pijn vormt dan een noodsignaal dat eigenlijk geen functie meer heeft. Soms weten we niet wat de langdurige pijn veroorzaakt. In dat geval spreken we ook van chronische pijn. Evenals zenuwpijn, wat ook in de categorie chronische pijn valt.
Pijn meten
Pijn kan voor iedereen een andere intensiteit hebben. Om te meten hoeveel pijn iemand heeft wordt meestal gevraagd een cijfer van 0 tot 10 te geven. Het cijfer 0 betekent dat je geen enkele pijn hebt. Een pijnscore van 10 betekent dat de pijn ondraaglijk is. Dit is de meest hevige pijn die je je maar voor zou kunnen stellen.
Het kan voorkomen dat je zelf een pijnscore van 7 aangeeft, terwijl iemand anders bij een vergelijkbaar letsel een pijnscore van 5 aangeeft. Dat is heel normaal. Het cijfer zegt vooral iets over de pijn die je zelf voelt en is niet één-op-één met de pijnscore van een ander te vergelijken.
Pijn behandelen
Pijn kan op verschillende manieren behandeld worden. Als de pijn meevalt en tijdelijk van aard is dan hoeft pijn op zichzelf niet altijd behandeld te worden. De nuttige functie die pijn heeft zorgt er vaak juist voor dat je voorkomt dat het aangedane lichaamsdeel verder beschadigt.
Het is wel verstandig om de bron van de pijn aan te pakken. Je wil immers dat het lichaam weer herstelt zodat de pijn verdwijnt. Een huisarts, specialist of fysiotherapeut kan je hierbij helpen.
Pijnstillers
Pijnstillers zijn medicijnen die ingezet worden om pijn te verminderen of helemaal weg te nemen. Er is een opbouw van lichte pijnstillers (die je zelf in de winkel kunt kopen) tot hele zware pijnstillers die alleen in het ziekenhuis toegediend kunnen worden.
Zenuwblokkade
Bij een zenuwblokkade wordt de zenuw die ongewenste pijnberichten naar de hersenen stuurt geblokkeerd. Door de zenuw eerst te verdoven met medicatie kan de juiste zenuw opgespoord worden. Vervolgens wordt de zenuw geblokkeerd door deze te verhitten, te bevriezen of een speciaal verdovend middel toe te dienen.
TENS
TENS of Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie is een manier van pijnbestrijding waarbij elektrische stroom via een apparaat op de pijnlijke plek afgestuurd wordt. De elektrische stroom zorgt ervoor dat de zenuwen zo geprikkeld worden dat pijnberichten niet bij de hersenen aankomen. TENS kan door verschillende zorgverleners toegediend worden. Er zijn ook apparaatjes die je zelf bij je kunt dragen om gedurende de dag chronische pijn te bestrijden.
Pijnprogramma's
Door het volgen van een pijnprogramma kunnen mensen om leren gaan met pijn. Een pijnprogramma wordt vaak verzorgd door een revalidatiecentrum. In een pijnprogramma wordt gevraagd een pijndagboek bij te houden om zo meer inzicht te krijgen in de pijn en wanneer deze optreedt. Het pijnprogramma zal daarnaast veel aandacht besteden aan conditietraining en het stimuleren van beweging. Men wordt aangeleerd om afleiding te zoeken, verschillende technieken toe te passen ter ontspanning en verantwoord om te gaan met medicatie. Een pijnprogramma helpt mensen met chronische pijn hun leven weer op de rit te krijgen.
Advies over pijn
De huisarts is over het algemeen het eerste aanspreekpunt als je ergens pijn hebt. Die kan je klachten beoordelen en indien nodig doorverwijzen naar een specialist.
Voor klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat (spieren, gewrichten, pezen, etc) kun je ook direct terecht bij de fysiotherapeut. Deze zal je klachten onderzoeken en kan indien nodig een fysiotherapeutische behandeling starten.
Deel dit artikel:
Meer lezen?
