Rotator cuff letsel
Letsel aan de schouderspieren

Rotator cuff is een verzamelnaam voor de vier spieren in de schouder die een groot deel van de stabiliteit op zich nemen. Overbelasting, veroudering, inactiviteit of andere schouderaandoeningen kunnen leiden tot letsel van de rotator cuff.

Rotator cuff letsel komt op elke leeftijd voor, maar ouderen lopen een groter risico. Ook mensen die aan bovenhandse werp- of racketsporten doen krijgen vaker last van rotator cuff problemen.

Beschrijving van de aandoening rotator cuff letsel

Rotator cuff letsel is een aandoening in de spieren van de rotator cuff. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren: de supraspinatus, de infraspinatus, de teres minor en de subscapularis. De spieren van de rotator cuff zitten vast aan de bovenarm en op het schouderblad. De rotator cuff-spieren zorgen voor stabiliteit en beweging.



Letsel kan aanwezig zijn in één van deze vier spieren. Maar er kunnen ook meerdere spieren tegelijkertijd aangedaan zijn. De spieren of pezen kunnen ontsteken, gedeeltelijk scheuren, volledig scheuren of er kan kalk in zitten. 


Wanneer problemen ontstaan in de rotator cuff kan dat leiden tot andere schouderaandoeningen. Subacromiaal pijnsyndroom is hier een voorbeeld van.

Oorzaak en ontstaanswijze rotator cuff letsel

Er zijn vele oorzaken voor het ontstaan van problemen in de rotator cuff:



Overbelasting

Problemen in de rotator cuff ontstaan vaak door overbelasting. De oorzaak van de overbelasting kan wel heel verschillend zijn. Dit kan komen door veelvuldig dezelfde beweging te maken. Bijvoorbeeld werpen of slaan tijdens sport, maar ook door langdurig dezelfde werkzaamheden. Overbelasting kan ook veroorzaakt worden door de spieren ineens te veel te belasten.



Disbalans/instabiliteit

Een disbalans tussen de vier spieren of instabiliteit kan ervoor zorgen dat bepaalde spieren overbelast raken. Als één spier wat minder werkt, zal een andere spier harder moeten werken. 


Verkeerde houding

Ook een verkeerde houding of niet juist bewegen van het schouderblad kan leiden tot overbelasting. De spieren zitten vast op het schouderblad. Het schouderblad ‘zweeft’ over de ribbenboog. Door een voorovergebogen houding zal het schouderblad ook een andere positie krijgen. Hierdoor verandert ook de stand van de spieren van de rotator cuff. Door deze veranderde positie moeten ze harder werken om de schouder goed te laten bewegen.



Een val of trauma

Een scheur in de rotator cuff kan acuut ontstaan door een val of ongeluk.



Degeneratie/veroudering

De meeste scheuren ontstaan geleidelijk door degeneratie (achteruitgang). Problemen door degeneratie komen voornamelijk voor op een leeftijd boven de 50 jaar.



Kalk in de pezen

Kalk in de schouder ontstaat vaak tussen de 30-60 jaar. De oorzaak hiervoor is nog onbekend. Wanneer kalk zich ophoopt in de pezen kan dit tot irritatie en verdikking van de pezen leiden. Een verdikking in de pezen kan weer leiden tot inklemming of ontstekingen in de schouder.

Klachten en verschijnselen: symptomen rotator cuff letsel

Rotator cuff letsel kan veel verschillende klachten geven:

• Pijn in de schouder met uitstraling naar de bovenarm.
  
• Moeite met het optillen van de arm.
  
• Krachtverlies in de arm.
  
• Moeite met reiken.
  
• Beweging boven schouderhoogte is onmogelijk of erg pijnlijk.

Diagnose rotator cuff letsel

Het stellen van de diagnose gebeurt meestal door een fysiotherapeut of huisarts. Tijdens een vraaggesprek worden de klachten besproken. Samen met het lichamelijk onderzoek leidt dit tot de diagnose. Daarnaast is het vooral belangrijk om de oorzaak van rotator cuff letsel te onderzoeken.



Eventueel kan aanvullend onderzoek gedaan worden. Voor rotator cuff letsel is echografisch onderzoek het beste onderzoek. Op een röntgenfoto zijn geen spieren te zien. Een MRI-scan is eventueel ook nog mogelijk al is een echografisch onderzoek sneller, goedkoper en net zo goed. Met echografisch onderzoek kan de schouder ook onderzocht worden tijdens bewegingen. Dit is niet mogelijk met een MRI-scan.

Behandeling en herstel rotator cuff letsel

De behandeling van rotator cuff letsel is afhankelijk van de oorzaak van de klachten. Wanneer overbelasting het probleem is, is rust belangrijk. Deze rust zal wel altijd samengaan met oefeningen. De oefeningen zijn bedoeld om een disbalans te herstellen of de spieren weer sterker te maken. 


Wanneer een verkeerde houding de oorzaak is, zal de therapie daarop gericht zijn. De behandeling bestaat dan uit adviezen, oefeningen en eventueel werkplekonderzoek.



Bij een spier- of peesscheur zal de behandeling vaak hetzelfde zijn als bij een overbelasting. Dit is wel afhankelijk van de grootte van de scheur. Ook de leeftijd speelt hierin een rol. Een volledige scheur kan op jongere leeftijd, onder de 50 jaar, geopereerd worden. Hierbij wordt de spier of pees gehecht.



Rotator cuff letsel door degeneratie wordt ook behandeld met adviezen en oefeningen. De oefeningen zijn dan gericht op het versterken van alle spieren rondom de schouder. Hierbij wordt ook naar de houding gekeken.



Ook als de problemen door een verkalking komen, is rust belangrijk. Het lichaam neemt de kalk meestal zelf weer op. Als dit niet gebeurt, kan met oefeningen of shockwave therapie behandeld worden.

Als dit niet werkt, dan kan een orthopeed doormiddel van barbotage de kalk behandelen. Hierbij prikt een orthopeed onder geleide van echo in de kalkafzetting. De kalk wordt hierdoor opgedeeld in heel veel kleine stukjes. Deze kleine stukjes zijn veel gemakkelijker door het lichaam op te nemen. Tijdens deze behandeling spuit de arts ook een ontstekingsremmer in. Dit zorgt direct voor pijnverlichting.



Vaak zijn er meerdere oorzaken voor rotator cuff letsel. Vooral de combinatie tussen houding en overbelasting komt veel voor. De behandeling zal dan ook zowel uit oefeningen als adviezen bestaan.

Advies

Oefeningen rotator cuff letsel

Omdat het doen van oefeningen een belangrijke factor is in de behandeling, is hier het oefenprogramma met oefeningen voor rotator cuff letsel te volgen.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Nugteren, K. van & Winkel, D. (2007). Onderzoek en behandeling van de schouder. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Verhaar, J.A.N. & Linden, A.J. van der (2005). Orthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Winters, J.C., Windt, D.A.W.M. van der, Spinnewijn, W.E.M., Jongh, A.C. de, Heijden, G.J.M.G. van der, Buis, P.A.J., Boeke, A.J.P, Feleus, A. & Geraets, J.J.X.R. (2008). NHG-standaard. Schouderklachten. Tweede herziening. Huisarts Wet. 2008; 51(11):555-65.

Deel dit artikel: