Syndroom van Tietze
Costochondrodynie / ziekte van Tietze

Bij het syndroom van Tietze is er sprake van een ontsteking van de kraakbeenverbindingen tussen een of meerdere ribben en het borstbeen. Het gevolg is een vervelende pijn op de borst die soms kan aanvoelen alsof er iets met het hart mis is.

Het syndroom van Tietze is een relatief onbekende reumatische aandoening. Omdat de klachten die de aandoening veroorzaakt soms lijken op het gevoel van een hartaanval, is het van groot belang dat een arts de klachten beoordeelt.

Beschrijving van de aandoening

Aan de voorzijde van ons lichaam wordt de borstkas (ribbenkast) gevormd door de ribben en het borstbeen. De ribben zijn via kraakbenige structuren verbonden met het borstbeen. Deze kraakbeenverbindingen, cartilago costalis genoemd, zorgen ervoor dat de ribben wat bewegingsruimte hebben en de borstkas kan uitzetten tijdens de ademhaling.

Bij het syndroom van Tietze is het kraakbeen tussen een of meerdere ribben en het borstbeen ontstoken. Daarnaast is er een zwelling van het kraakbeen aanwezig. Wanneer er geen zwelling optreedt, of het kraakbeen van de ribben aan de rugzijde ontstoken is, dan is er sprake van costochondritis.

Oorzaak en ontstaanswijze

De oorzaak is vooralsnog onbekend. Er zijn echter wel factoren die in verband worden gebracht met het ontstaan van het syndroom van Tietze:

• Fysieke inspanning.
  
• Verkeerde houding (bijvoorbeeld een voorovergebogen houding met bolle rug en schouders naar voren).
  
• Overbelasting of trauma (bijvoorbeeld een val of stoot tegen de borst).
  
• Zwangerschap.
  
• Luchtweginfectie.
  
• Emotionele spanningen.
  
• Stress.
  
• Herhaalde bewegingen die de ribbenkast uitzetten waardoor er krachten op het kraakbeen van de ribben inwerken (bijvoorbeeld bij diep ademen, veel hoesten of veelvuldig de keel schrapen).
  

Waarschijnlijk hebben mensen waarbij reumatische aandoeningen in de familie voorkomen een verhoogde kans op het krijgen van Tietze. Andere factoren die een verhoogd risico opleveren zijn: houdingsafwijkingen, beperkte spierkracht, bewegingsangst en een lage belastbaarheid.

Klachten en verschijnselen: symptomen

Bij het syndroom van Tietze is vaak één kraakbeen verbinding tegelijk aangedaan. Meestal gaat het om de tweede of derde rib. De pijn zit meestal aan één kant. Hieronder een opsomming van de belangrijkste symptomen:

• Pijn op de borst ter hoogte van het borstbeen.
  
• Zwelling van het kraakbeen.
  
• De pijn kan fel van aard zijn en komt aanvalsgewijs.
  
• Mogelijk roodheid van de huid ter hoogte van de ontsteking.
  
• Drukpijn op het ontstoken kraakbeen.
  
• Hoesten, niezen of diep inademen is extra pijnlijk.
  
• Soms uitstralende pijn richting de ribben, de arm, de schouder of de buik.
  
• Bewegingen van de romp of de armen zorgen voor extra druk of trekkracht op de ribben en het kraakbeen. Dit kan de pijn verergeren.


Diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis van het verhaal van de patiënt en het lichamelijk onderzoek. In het bloed zijn geen afwijkingen zichtbaar. Met behulp van röntgenfoto's is bij Tietze een zwelling te zien aan de onderzijde van het borstbeen.

Behandeling en herstel

Omdat er nog geen behandeling is voor de aandoening, is de behandeling er vaak op gericht de pijn te verlichten. Patiënten krijgen daarom vaak pijnstillers of ontstekingsremmers. Soms worden er injecties op de plaats van de ontsteking toegediend.

Meestal verdwijnen de klachten weer vanzelf binnen enkele maanden. Maar de aandoening kan ook een chronische vorm aannemen, die voor jarenlange last zorgt. Soms gaan de klachten nooit helemaal over.

De fysiotherapeut helpt bij het aannemen van een betere houding. Hierdoor komt er minder druk op de pijnlijke kraakbeenverbindingen te staan. Andere technieken zijn het rekken van de borstspier en het versterken van de spieren die tussen de schouderbladen. Ook ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen kunnen van meerwaarde zijn.

Advies

Oefeningen

Volg het oefenprogramma met speciaal samengestelde oefeningen voor het syndroom van Tietze.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Albarran, J.W. & Tagney, J. (2007). Chest Pain. Advanced assessment and management skills. Blackwell Publishing.
Haga, P., Biesen-’t Riet, J. van der & Broekema, A. (2008). Protocol syndroom van Tietze en costochondritis. Oefentherapeuten Mensendieck.
Lawless, C.E. (2011). Sports cardiology essentials: Evaluation, management and case studies. Springer: New York, Dordrecht, Heidelberg, London.
Proulx, A.M. & Zyrd, T.W. (2009). Costochondritis: Diagnosis and treatment. Am Fam Physician. 2009 Sep 15;80(6):617-20.

Deel dit artikel: