Het belang van valpreventie voor kwetsbare ouderen 5 juli 2024

Vallen is bij ouderen een groot probleem. Vallen zorgt naast botbreuken en andere lichamelijke klachten ook voor valangst. Kwetsbare ouderen met valangst, hebben juist een grotere kans om opnieuw te vallen. Een grote groep (67%) van de patiënten die een valgeschiedenis of valangst heeft, krijgt geen valpreventieve zorg. Terwijl uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat valpreventie het risico op vallen verlaagt.   

Risicofactoren om te vallen

Iedereen valt wel een keer, dat is nooit helemaal te voorkomen. Maar er zijn wel verschillende risicofactoren die de kans op een val vergroten. Deze factoren zijn onder te verdelen in biologische- en gedragsfactoren.

Biologische (lichamelijke) factoren zijn:

• Verlies van spierkracht.
• Verminderd zicht.
• Duizeligheid.
• Ziektes als Parkinson of dementie.

Deze lichamelijke problemen zorgen ervoor dat iemand minder goed kan omgaan met omgevingsfactoren zoals: obstakels, gladde vloeren of losliggende stoeptegels.

Denk bij gedragsfactoren aan:

• Inactiviteit (te weinig of niet bewegen).
• Niet goed opletten.
• Gladde schoenen.
• Angst om te vallen.
• Schaamte om hulp te vragen.

Vaak zijn er meerdere factoren die een rol spelen bij een val. En alle factoren hebben ook weer invloed op elkaar, waardoor mensen snel in een neerwaartse spiraal komen. Mensen zijn bang om te bewegen. Door deze angst gaan ze minder bewegen en schamen ze zich om er wat aan te doen. Vermindering van bewegen zorgt voor verlies van spierkracht. Verlies van spierkracht leidt tot moeilijker lopen en daardoor een grotere kans op valpartijen. Van kwaad tot erger dus.

Effectieve valpreventie

Er zijn veel studies gedaan over welke aanpassingen het risico op vallen verlagen. Belangrijke stappen hierin kunnen zijn:

• Aanpassing in huis.
• Medicijngebruik aanpassen.
• Een goede bril.
• Juiste schoenen.

Naast deze aanpassingen is bewezen dat gericht bewegen het risico op vallen vermindert. Er zijn hiervoor speciale programma’s ontwikkeld. De zogenoemde valpreventieprogramma's. Deze programma’s verbeteren spierkracht en conditie, maar zorgen ook voor minder angst om te bewegen en te vallen. Deze combinatie zorgt ervoor dat het programma goed werkt.

Deze programma’s worden vaak ook vergoed door de zorgverzekeraar. Maak het bespreekbaar. Praat erover met een huisarts of fysiotherapeut.