Corpus liberum
Gewrichtsmuis
Een corpus liberum is een los stukje kraakbeen of botweefsel dat vrij door het gewricht zwerft. In de volksmond wordt dit ook wel een 'gewrichtsmuis' genoemd. Hierdoor kan het voorkomen dat gewrichten niet meer goed kunnen bewegen.
Omdat kraakbeenweefsel zijn voeding krijgt uit de gewrichtsvloeistof (synovia), kan een los zwervend stukje kraakbeen met de tijd groter groeien.
Beschrijving van de aandoening
Een corpus liberum kan de normale bewegingen van een gewricht belemmeren waardoor het gewricht ‘op slot kan schieten’. Beweging wordt dan (tijdelijk) geblokkeerd. In principe kan in elk gewricht een corpus liberum voorkomen, maar het vaakst worden ze gezien in de knie en de elleboog.
Oorzaak en ontstaanswijze
Een corpus liberum kan op elke leeftijd voorkomen, vaak liggen hier verschillende oorzaken aan ten grondslag. Bij kinderen kan het ontstaan door een slechte doorbloeding van het bot waardoor een stukje bot met kraakbeen afbreekt (osteochondritis dissecans).
Bij ouderen zien we vaak dat het corpus liberum een gevolg is van artrose. Bij deze aandoening verslechterd de conditie van het kraakbeen en kunnen er stukjes loslaten.
Soms is het los zwervend stukje bot of kraakbeen het gevolg van een breuk (fractuur) na een ongeval.
Klachten en verschijnselen: symptomen
Een corpus liberum hoeft niet altijd klachten te geven, maar men kan last hebben van slotklachten. Dit betekent dat het gewricht opeens blokkeert. Men voelt vaak iets verschieten in het gewricht wanneer het losse stukje onder druk opzij wordt geduwd.
De klachten kunnen op verschillende plaatsen in het gewricht gevoeld worden, omdat het los zwervend stukje weefsel zich in het gewricht kan verplaatsen. Soms lijkt het probleem opeens verholpen, omdat het corpus liberum dan op een plek zit waar het geen klachten geeft. Helaas duiken de klachten dan vaak op een ander moment toch weer op.
Het risico bestaat dat het losse stukje weefsel schade veroorzaakt aan het gewricht. Wanneer het corpus liberum zorgt voor een ontstekingsreactie in het gewricht, dan kan de patiënt te maken krijgen met een rood, warm, gezwollen en pijnlijk gewricht.
Diagnose
De diagnose wordt over het algemeen gesteld aan de hand van het verhaal dat de patiënt vertelt. Tijdens het lichamelijk onderzoek van het gewricht probeert de arts of fysiotherapeut de klachten op te wekken. Dit lukt niet altijd. Aanvullend onderzoek is nodig om het corpus liberum zichtbaar te maken. Op een röntgenfoto of MRI is het corpus liberum vaak goed te herkennen.
Behandeling en herstel
Een corpus liberum wordt in de meeste gevallen met een kijkoperatie (artroscopie) verwijderd. Dit voorkomt verdere schade van het gewricht.
Wanneer het gaat om een groter stuk bot met kraakbeen dat is afgebroken (bijvoorbeeld bij osteochondritis dissecans) dan wordt met een operatie vaak geprobeerd het stukje weer terug op zijn plaats te zetten.
Over het algemeen verdwijnen klachten na een operatie wanneer het losse stukje weg is gehaald en er verder weinig bijkomende schade is.
Advies
U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.
Deel dit artikel:
