Aspecifieke lage rugpijn
Aspecifieke lage rugklachten

Aspecifieke lage rugpijn is de meest voorkomende vorm van lage rugpijn. De symptomen, ontstaanswijze en locatie van de klachten kunnen per patiënt sterk verschillen.

Lage rugpijn wordt doorgaans ingedeeld in specifieke lage rugpijn en aspecifieke lage rugpijn. Bij aspecifieke lage rugpijn heeft de patiënt klachten waarvoor tot op heden nog geen specifieke oorzaak aan te tonen is. Wanneer we wel een structuur aan kunnen wijzen die de rugpijn veroorzaakt, spreken we van specifieke lage rugpijn. Soms kan dit op een ernstiger probleem in de rug wijzen. Het bekendste voorbeeld van specifieke lage rugpijn is de rug hernia.

Beschrijving van de aandoening

Aspecifieke lage rugpijn vormt veruit de grootste groep van lage rugpijn patiënten. Bij ongeveer 90% van alle mensen met lage rugpijn is de rugpijn aspecifiek. De duur van een periode van lage rugpijn wordt ingedeeld in: acuut (0-6 weken), subacuut (7-12 weken) en chronisch (langer dan 3 maanden). Wanneer er binnen een jaar meer dan twee periodes van lage rugpijn optreden noemen we de rugpijn recidiverend (terugkerend).

De diagnose 'aspecifieke lage rugpijn' kan soms frustrerend zijn omdat de patiënt graag wil weten wat de achterliggende oorzaak van de rugklachten is. Ondanks dat er geen specifieke structuur in het lichaam aangewezen kan worden die de klachten veroorzaakt, worden de klachten door fysiotherapeuten en specialisten zeer serieus genomen.

Oorzaak en ontstaanswijze

Men vermoedt dat veroudering, slijtage of letsel aan een tussenwervelschijf een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van aspecifieke lage rugpijn. Andere mogelijke oorzaken zijn letsel aan de banden, spieren of (facet)gewrichten van de wervelkolom. Over het algemeen zullen meerdere structuren gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de ervaren rugklachten.

Klachten en verschijnselen: symptomen

De pijn in de onderrug staat op de voorgrond. Deze kan uitstralen naar de bilregio of de bovenbenen. De pijn kan verergeren door bepaalde houdingen en bewegingen. Activiteiten die de pijn uit kunnen lokken zijn tillen of het werken in een verkeerde werkhouding. Er kan sprake zijn van ochtend- of startstijfheid.

De patiënt is over het algemeen verder gezond en er zijn geen algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, misselijkheid of gewichtsverlies aanwezig. De pijn kan continu aanwezig zijn of in episodes verlopen. De eerste episode begint over het algemeen tussen het 20e en 50e levensjaar.

Klachten die kunnen duiden op specifieke lage rugpijn zijn:

• Doof gevoel tussen de benen.
  
• Ongewild urineverlies (of juist niet kunnen plassen).
  
• Plotseling sterk toenemend verlies van spierkracht.
  
• Constante pijn die toe blijft nemen, onafhankelijk van rust of beweging.
  
• Veranderingen in het gevoel of pijn in het been onder de knie.
  
• Tekenen van infectie.
  

Als 1 of meerdere van onderstaande factoren aanwezig zijn, dan is de kans groter dat het om specifieke lage rugklachten gaat:

• Rugklachten na ongeluk of val.
  
• Kanker, HIV, koorts of andere ziekte in de voorgeschiedenis.
  
• Laag lichaamsgewicht en/of onverklaard gewichtsverlies.
  
• Langdurig gebruik van ontstekingsremmers, drugs of immunosuppressiva.
  

Diagnose

De diagnose wordt gesteld door de typische kenmerken van specifieke lage rugpijn uit te sluiten. De voorgeschiedenis van de patiënt, de ervaren klachten en het fysiotherapeutisch onderzoek zijn in veel gevallen voldoende om de diagnose te stellen. Uitgebreid beeldvormend onderzoek zoals een röntgenfoto, CT-scan of MRI kan een hulpmiddel zijn bij het beoordelen van de klachten. In veel gevallen is dit echter overbodig en zeggen de gevonden afwijkingen zeer weinig over de rugpijn die de patiënt ervaart.

Behandeling en herstel

Ondanks dat er geen specifieke structuur in het lichaam aangewezen kan worden, is er vaak toch mogelijkheid tot behandelen.

Bij acute lage rugpijn geldt het advies (gedoseerd) actief te blijven, door bijvoorbeeld regelmatig een stukje te wandelen en oefeningen voor de rug te doen. Er is sterk bewijs dat bedrust geen positieve bijdrage levert aan het herstel. Soms worden ontstekingsremmers of spierverslappers ingezet. Normaal gesproken verdwijnen de klachten bij 80-90% van de mensen met lage rugpijn binnen vier tot zes weken.

Wanneer de klachten (en de beperkingen die dit met zich meebrengt) niet afnemen binnen drie weken, is er sprake van een afwijkend beloop. Het is verstandig een fysiotherapeut te bezoeken voor advies. In de chronische fase heeft oefentherapie een beter resultaat dan geen behandeling.

Advies

Oefeningen

Volg hier het oefenprogramma met speciale oefeningen voor aspecifieke lage rugpijn.

U kunt uw klachten controleren met de online fysiotherapie check of een afspraak maken bij een praktijk voor fysiotherapie bij u in de buurt. Vragen over uw klachten kunt u ook anoniem stellen op het forum.

Referenties
Bekkering, G.E., Hendriks, H.J.M., Koes, B.W., Oostendorp, R.A.B., Ostelo, R.W.J.G., Thomassen, J. & Tulder, M.W. van (2005). KNGF-richtlijn lage-rugpijn. Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie. Nummer 1, 2005.
Faber, E., Custers, J.W.H., Ederen, C. van, Bout, J., Cin-jee, G., Kolnaar, B.G.M., Schotsman, R., Spinnewijn, W.E.M., Staal, J.B., Ten Cate, A. & Wildervanck-Dekker, C.M.J. (2008). Landelijke eerstelijns samenwerkings afspraak aspecifieke lagerugpijn. Huisarts Wet. 2008;51(9):S5-S9.
Mens, J.M.A., Chavannes, A.W., Koes, B.W., Lubbers, W.J., Ostelo, R.W.J.G., Spinnewijn, W.E.M. & Kolnaar, B.G.M. (2005). NHG-standaard. Lumbosacraal radiculair syndroom. Eerste herziening. Huisarts Wet. 2005;48(4):171-8.
Tulder, M.W. & Koes, B.W. (2004). Evidence-based handelen bij lage rugpijn. Epidemiologie, preventie, diagnostiek, behandeling en richtlijnen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Deel dit artikel: